MERKEZ / KÜTAHYA Şehit Selim Cansız AİHL Kütüphanesi koordinatörlüğünde tertip edilen ve bir gelenek haline gelen Başköşe Konuşmaları'nın 10. programı 21 Aralık 2022'de okul kütüphanesinde düzenlendi. Bu haftanın başköşe konuşmacısı Dr. Abdullah Çakır oldu. 16.00 itibariyle başlayan program; sunum, soru cevap ve ikram ile birlikte 17.30'da son buldu.

Mevlânâ'nın Düğün Günü başlığında tertip edilen konuşmada öncelikle Mevlânâ'nın 17 Aralık tarihindeki vefatından dolayı ilan edilen Mevlânâ Haftası'na değinildi. Mevlânâ'nın hayatı ile başlayan konuşma, onun Anadolu tarihi ve siyaseti açısından oynadığı büyük rolle devam etti. Altı çizilecek birçok satırın bulunduğu konuşmasında Dr. Abdullah Çakır, şunları kaydetti:

"Mevlânâ, bugün Afganistan sınırlarında bulunan Belh şehrinde dünyaya gelmiştir. Asıl ismi Muhammed'dir. Mevlânâ, eşi benzeri görülmemiş anlamına gelen bir lakaptır. Tabi efendi anlamına da gelmektedir. Molla ifadesi de mevlânâ kelimesinin kısaltılmış halidir. Yine Celaleddin ismi de bir unvandır. Rumî nispeti ise yaşadığı bölgenin Anadolu olması sebebiyle verilmiştir. Mevlânâ 6 yaşındayken ailesi ile birlikte Belh'ten göçer. Bu göç yolculuğunda önce Hicaz'a, sonra Suriye ve Irak bölgesine, ardından Anadolu'ya gelir. Ailesi, âlim bir aile olduğu için gittikleri her yerde saygı ile karşılanır. Feridüddin Attar da Mevlânâ'yı çocukken görür ve hayret eder. Mevlânâ, babasının arkasında yürümektedir ve o meşhur sözü bunun üzerine söyler: Hayret doğrusu! Bir ırmağın bir okyanusu sürüklediğini görüyorum."

Mevlânâ, Konya'ya gelmeden önce çeşitli Anadolu şehirlerinde bulunmuş ve en son Karaman'da ikamet etmiştir. Devrin Selçuklu sultanı tarafından ailesiyle birlikte Konya'ya davet edilir. Bu şekilde Konya'da medrese kurar ve hocalık yapar. Büyük bir din âlimidir. Babasının vefatından sonra yanına gelen Seyyid Burhânüddîn Hüseyn Muhakkık-ı Tirmizî, Mevlana'nın hocası olur. Onu zahir ilimlerde zirvelere taşır. Ardından "Buraya bir aslan yöneldi. Ben de bir aslanım. İki aslan aynı yerde geçinemez." diyerek Şems-i Tebrizî'yi haber veren Seyyid Burhaneddin Kayseri'ye göçmüştür. Şems ile tanışmasının ardından Mevlânâ ledün ilminde de sultan olur. Şems, bir ara ondan ayrılır ve ustanın çırağına müsaade edip kabiliyetini görmek istediği gibi Mevlânâ'nın meşhur eseri Mesnevi'yi yazmasına vesile olur.

Mevlânâ'nın yaşadığı döneme baktığımızda Anadolu'da iç karışıklıkların çok fazla olduğu görülür. Yöneticilerin taht kavgaları ve sefahate dalmaları, Moğol baskısı gibi sebepler karışık bir ortam oluşturmuştur. Bu ortamı; Mevlânâ, Yunus Emre, Hacı Bektaş Veli gibi âlimler düzene sokar. Moğol tehlikesinin had safhaya ulaştığı bir zamanda Mevlânâ, Moğalların kısa bir zaman sonra Müslüman olacaklarını müjdelemiştir. Hatta Atâ Tarihi'nde Mevlânâ'nın Osman Gazi ile görüştüğü de kaydedilir. Osman Gazi genç bir alpken Konya'da Mevlânâ ile karşılaşır. Onun tekkesine gidip misafir olur, birlikte zikre katılır.

Nihayetinde şunu bilmeliyiz ki Anadolu, son kaledir. Bakın bugün da akın akın Anadolu'ya göç yaşanıyor. Bu topraklarda hâlâ Mevlânâ'nın, Yunus'un nefesi var. O nefesle buralar vatan kılındı. O yüzden Mevlânâ'yı tanımak ve idrak etmek, bizim için çok önemlidir."  

Programı ilgiyle takip eden öğrenciler, program sonunda da merak ettikleri birçok hususu Abdullah Çakır'a sorma imkânı buldu.  Program, ikramların ardından son buldu. Bir sonraki programın 28 Aralık 2022'de Şehit Selim Cansız AİHL Tarih öğretmeni Mehmet Küçükyılmaz tarafından "İsa Yusuf Alptekin Kimdir? Doğu Türkistan Neresidir?" başlığında tertip edileceği duyuruldu.